استاندارد های سطح کیفیت روغن موتور

طبقه بندی روغنهای موتور بر اساس گرانروی (ویسکوزیته – لزجت – چسبندگی)

1- طبقه بندی روغن های موتور بر اساس درجه بندی SAE

این درجه بندی صرفاً بر مبنای گرانروی است. انجمن مهندسان خودرو SAE به دلیل اهمیت گرانروی، اساس طبقه بندی روغن های موتور را بر این ویژگی بنا نهاده است، به طوری که در این سیستم دو گروه ازدرجه گرانروی مورد تعریف قرار می گیرند. یک گروه دارای حرف (Winter)W و دیگری گروهی که بدون حرف W است. هرقدر عدد SAE بزرگ تر باشد، گرانروی روغن مربوطه هم بیشتر است. حرف W همراه عدد SAE معرف روغن هایی است که در محیط های سرد به کار می روند و گرانروی این روغن ها در گرما اهمیت ندارد.

روغن هایی که حرف W در جلو آنها قید نشده است در محیط های گرم به کار می روند و گرانروی آنها در سرما اهمیت نخواهد داشت. مبنای دما برای محیط سرد °18- سانتی گراد و برای محیط گرم °100 سانتی گراد تعیین شده است. روغن های قید شده در جدول، تک درجه ای هستند.

روغن های موتور از لحاظ تغییرات گرانروی در دو دسته کلی زیر طبقه بندی می شوند:

روغن های تک درجه ای یا Mono grade
روغن های چند درجه ای یا Multi grade

روغن های ذکر شده در بالا نمونه ای از روغن های تک درجه ای بودند. روغن های چند درجه ای دلیل داشتن مواد افزودنی خاص در سرما (هنگام استارت موتور) مثل روغن های با گرانروی پایین(10 و 20) عمل می کنند و با گرم شدن موتور گرانروی آنها به حد گرانروی روغن های با گرانروی بالاتر 40 تا 50 می رسد. روغن های چند درجه ای از مخلوط کردن یک درصدمناسب از یک روغن با گرانروی کم با پلیمرهای بهبود دهنده شاخص گرانروی بدست می آیند.

بطور مثال روغن با علامت SAE 10W40 در درجه حرارت های پایین 18ºC- مانند روغن SAE10W عمل می کند اما در درجه حرارت 100ºC مانند روغن با گرانروی SAE 40W عمل می کند.

1- طبقه بندی انجمن نفت آمریکا API

انجمن نفت آمریکا (American Petroleum Institute) کیفیت روغنهای موتور را در دو گروه دسته بندی نموده است. گروه اول روغنهای موتور برای خودروهای بنزینی که با علامت S [مخفف Serves (نماینده ایستگاههای تعویض روغن، گاراژها و بنگاههای فروش خودروها] مشخص شده و گرروه دوم روغنهای موتور دیزلی که با علامت C [مخفف Commercial (وسایل نقلیه تجارتی، کشاورزی و ناوگان)] مشخص شده است.

و سطح کیفیت هر یک از روغنهای این دو گروه به وسیله حروفی (به ترتیب الفبا) کره بعرد از حررف S یا C نوشته میشود، مشخص میگردد. روشهای آزمایش جهت تعیین روغن خاص توسط سازمان ASTM استاندارد شده است.

کیفیت روغن موتور های بنزینی و دیزلی (API)

CA : روغن مخصوص خودروهای مدل 1940 تا 1950 با سوخت دیزل که در شرایط آسان کار میکنند. (سوخت با درصد گوگرد پایین)

CB : روغن مخصوص خودروهای مدل 1949-1960 با سوخت دیزلی (سوخت حاوی درصد بیشتری از گوگرد) برای شرایط معمولی کار موتور دیزلی. روغنهای این سرویس از زنگ زدگی یاتاقانها و رسوبات ناشی از سوخت نامرغوب در دماهای زیاد جلوگیری میکند.

CC : روغن مخصوص خودروهای مدل 1961 برای استفاده در خودروهای دیزلی در شرایط کاری متوسط تا سخت. مطابق با استاندارد MIL-L2104B
روغنهای مختص این سرویس در مقابل رسوبات ناشی از دماهای زیاد در موتورهای دیزلی سوپر شارژ سبک که با شرایط کاری عادی و نسبتا سخت، مقاوم بوده و مانع زنگ زدگی و فرسایش میباشند. روغنهای این سرویس در کامیونها، کارخانجات، موتورآلات ساختمانی و در انواع تراکتورها
مصرف میشود.

CD : روغن مخصوص خودروهای دیزلی مدل 1955 به بعد. برای استفاده در خودروهای دیزلی با سوخت نامرغوب (درصد گوگرد بالا حدود 0.5%) و شرایط کاری سخت موتورهای دارای سیستم سوپر شارژ و توربوشارژ با دور زیاد و موتورهای بنزینی که در شرایط سخت کار میکنند مطابق با استاندارد MIL-L42104C ،D . این روغنها از خوردگی یاتاقانها و از ایجاد رسوبات ناشی از سوخت نامرغوب در دماهای زیاد جلوگیری میکند.

CD-H : روغن مخصوص دیزلهای مدل 1987. این روغنها با مشخصات سطح کیفیت CD نیز مطابقت دارد.

CE : روغن مخصوص دیزلهای مدل 1987. این روغن برای موتور بعضی از دیزلهای سوپرشارژ و توربوشارژ طراحی شده است که در شرایط سرعت پایین و بار بالا و همچنین سرعت بالا، بار بالا میکنند. مطابق با استاندارد MIL-L2104F

CF-4 : روغن مخصوص دیزلهای چهار زمانه مدل 1990 که با دور بالا حرکت میکنند. قابل استفاده به جای روغن با سطح کیفیت CE ,CD. مطابق با
استاندارد MIL-L2104F

CF : روغن مخصوص دیزلهای سوپر شارژ و توربو شارژ دو زمانه مدلهای 1994. این روغن با کارایی سطح کیفیت CD نیز مطابقت دارد.

CF-2 : روغن مخصوص دیزلهای دو زمانه مدلهای 1994 که با سطح کیفیت CD-H نیز مطابقت دارد.

CG-4 : روغن مخصوص دیزلهای چهار زمانه طراحی 1995 که با دور بالا حرکت میکنند. این روغنها با سطح کیفیت CG-4 ,CE ,CD نیز مطابقت دارد.

CH-4 : روغن مخصوص دیزلهای چهار زمانه طراحی 1998 که با دور بالا حرکت میکنند. این روغنها نیاز سطوح کیفیت CF4 ,CG-4 را نیز تأمین مینمایند.

CI-4 : روغن مخصوص موتورهای دیزلی سبک، متوسط و سنگین با ویژگی کاهش اکسیدهای نیتروژن (No_x) تا حد 50% با استفاده از گازهای خروجی خنک شده از اگزوز، به عنوان جایگزین اکسیژن این روغنها به منظور مقابله با اسیدهای حاصل از No_x دارای قابلیت ذخیره بالاتری هستند.